1. Budowa nadgarstka:

Nadgarstek (carpus) – składa się z ośmiu różnokształtnych kości, ułożonych w dwóch ściśle do siebie przylegających szeregach.
Szereg bliższy zawiera (od strony kciuka do małego palca):
Kość łódeczkowatą
Kość księżycowatą,
Kość trójgraniastą,
Kość grochowatą.
Szereg dalszy zawiera (od strony kciuka do małego palca):
Kość czworoboczną większą,
Kość czworoboczną mniejszą,
Kość główkowatą,
Kość haczykowatą.

Kości budujące nadgarstek posiadają po kilka powierzchni stawowych, które łączą się z sąsiednimi kośćmi zarówno w szeregu bliższym, jak i dalszym. Połączone II rzędy nadgarstka tworzą łuk zwrócony stroną wklęsłą do powierzchni dłoniowej i wypukłą do strony grzbietowej dłoni. Strona dłoniowa nadgarstka (wklęsła) na swoich końcach posiada dwie wyniosłości kostne zwane:

Wyniosłością promieniową nadgarstka
Wyniosłością łokciową nadgarstka

Obie wyniosłości połączone są troczkiem zginaczy, który zamyka przestrzeń między wyniosłościami, tworząc tzw.: kanał nadgarstka.

2. Połączenia w obrębie nadgarstka:

Nadgarstek swą ruchomość zawdzięcza połączeniom stawowym z wieloma sąsiadującymi elementami kostnymi. Do stawów tych należą:

Staw promieniowo-nadgarstkowy
Staw śródnadgarstkowy
Stawy między-nadgarstkowe
Stawy nadgarstkowo śródręczne.

Staw promieniowo-nadgarstkowy:
Panewkę stawu tworzą powierzchnia nadgarstkowa kości promieniowej i krążek stawowy (o nim w dalszej części artykułu). Głowa stawu utworzona jest przez kości I szeregu nadgarstka bez kości grochowatej. Pierwszy szereg nadgarstka łączy się bezpośrednio z kością promieniowa, a z kością łokciową za pomocą chrząstki trójkątnej (część piętrowa stawu podatna na kontuzje o charakterze przeciążeniowym i powtarzalnym). Jest to staw dwuosiowy. Występują ruchy zginania i prostowania oraz przywodzenia i odwodzenia.
W stawie tym występują następujące więzadła:

Więzadło poboczne promieniowe nadgarstka
Więzadło poboczne łokciowe nadgarstka
Występują po obydwu bocznych częściach nadgarstka, hamują ruchy odwodzenia oraz przywodzenia ręki.

Więzadło promieniowo-nadgarstkowe dłoniowe
Więzadło łukowate dłoniowe nadgarstka
Więzadło łokciowo-nadgarstkowe dłoniowe
Ograniczają ruchy zgięcia grzbietowego, czyli wyprostu ręki.


Więzadło promieniowo-nadgarstkowe grzbietowe
Więzadło łukowate grzbietowe nadgarstka
Ograniczają ruchy zgięcia dłoniowego, czyli zgięcia ręki.

Staw śródnadgarstkowy:
Inaczej nazywany stawem dalszym ręki. Tworzy pierwszy oraz drugi szereg kości nadgarstka, natomiast szczelina stawowa ma kształt poziomej litery „S”. Tutaj odbywają się ruchy zginania oraz prostowania ręki.

Stawy między-nadgarstkowe:
Występują między sąsiadującymi ze sobą kośćmi w pierwszym i drugim rzędzie nadgarstka. Kości połączone są torebkami stawowymi oraz więzadłami. Więzadła są bardzo krótkie płaskie (z uwagi na położenie). Ruchy w tych stawach są mocno ograniczone.

Stawy nadgarstkowo-śródręczne:
Połączenie kości II rzędu nadgarstka z bliższymi końcami kości śródręcza tworzy stawy nadgarstkowo-śródręczne. Posiadają bardzo ograniczoną ruchomość – wyjątek stanowi staw kciuka.

3. Kontuzyjność w obrębie nadgarstka:
Z uwagi na zawartość bardzo wielu części ruchomych w obrębie nadgarstka oraz na dość sporą mobilność jest to struktura anatomiczna, w obrębie której dochodzi do dość licznych i trudno gojących się kontuzji.

Problemy z Krążkiem Stawowym:
Jest to chrzęstna struktura występująca jako „wstawka” i tworząca między innymi panewkę stawu promieniowo-nadgarstkowego. Posiada kształt zbliżony do trójkąta i położona jest po stronie łokciowej stawu między kością promieniową i kawałkiem kości łokciowej, a I rzędem nadgarstka. Posiada funkcję amortyzującą w tej części stawu głównie w stosunku do ruchów przywiedzenia nadgarstka (w ciągu dnia o wiele częstsze są ruchy zgięciowe w połączeniu z przywiedzeniem nadgarstka niż wyprost i odwiedzenie). Spełniając funkcję amortyzującą,  dzieli staw na II piętra w okolicy, w jakiej występuje, co sprzyja wypełnieniu „luki” jaka powstałaby, gdyby omawianego krążka w tym miejscu nie było. W myśl zasady im więcej skomplikowanych struktur i im większa ruchomość, tym większa predyspozycja do wystąpienia stanów patologicznych na skutek przeciążeń. Niestety reguła ta i w tym przypadku znalazła potwierdzenie.

Jak wspomniałem krążek stawowy spełnia funkcję amortyzującą głównie w stosunku do ruchów przywiedzenia nadgarstka, a w szczególności w stosunku do przywiedzenia z maksymalnym zgięciem. Taką pozycję najczęściej uzyskuje zawodnik, który posiada przewagę nad przeciwnikiem podczas trwania pojedynku. Po fazie „otworzenia” łokcia przeciwnika następuje zgięcia nadgarstka do siebie i lekkie jego przywiedzenie w końcowej fazie ruchu. Wtedy mocno napięta torebka stawowa oraz zwiększone ciśnienie wewnątrz nadgarstka (kanału nadgarstka) doprowadzają do zwiększonej kompresji krążka. Oczywiście, nie ulega on kontuzji od razu, jednak biorąc pod uwagę powtarzalność wyżej opisanego ruchu może dojść do stanu zapalnego w obrębie stawu piętrowego oraz do jego bolesności. Początkowo ból jest niewielki i przeszkadza tylko w momencie uzyskana maksymalnych zakresów ruchowych (lekka faza ostra). Nie leczony problem przybiera postać przewlekłą kontuzji, którą ciężej wyeliminować. Istnieje jeszcze druga postać wymuszonego ruchu, w której może dojść do naruszenia tej delikatnej struktury.  Wyprost w połączeniu z przywiedzeniem - ma miejsce w fazie pojedynku, w której zawodnik przegrywa, jego nadgarstek znajduje się wtedy w nienaturalnej pozycji wyprostnej i starając się przeciwstawić przeciwnikowi, wpada w pozycję przywiedzenia.

Powoduje to rozciągnięcie brzuszne stawu piętrowego oraz zakleszczenie krążka stawowego między kością grochowatą lub trójgraniastą I rzędu nadgarstka, a  powierzchnią stawową kości promieniowej. Efekt w konsekwencji będzie ten sam – stan zapalny występujący podczas często powtarzalnych ruchów. Jak widać na opisywaną kontuzję mają wpływ dwa skrajne ustawienia nadgarstka, ale obydwa z komponentą przywiedzeniową.
Objawom bólowym często towarzyszy uczucie zablokowania w tej części stawu oraz w ostrzejszych fazach – opuchlizna. Problem do zdiagnozowania na pierwszy rzut ok. może okazać się dosyć ciężki, dlatego zawsze pomocne będzie fachowe USG, które powinno rozwiać wątpliwości związane z trafna diagnozą.
Leczenie polega na chwilowym zaprzestaniu treningów oraz pojedynków, wdrożeniem zabiegów leczenia zimnem RICE i stopniowym wchodzeniem zabiegów ocieplających wraz z punktowym laserem. Jednak jako trzon fizjoterapii widziałbym manualne techniki mobilizacji ślizgów stawowych wykonywane w odciążeniu powierzchni stawowych (trakcji) po minięciu fazy ostrej problemu. Odpowiednie zabiegi fizykalne w połączeniu z delikatną ruchomością spowodują szybsze wyleczenie. Uczulam jednak na wykonywanie jakichkolwiek treningów podczas leczenia, takie postępowanie prowadzi tylko do pogłębiania fazy przewlekłej, która jak wiadomo najtrudniej się goi. W przypadkach ekstremalnych można zastosować ostrzyknięcia z infiltracją miejsca bolesnego.

Naciągnięcia / Naderwania więzadeł:
To jedna z najczęstszych kontuzji występujących w obrębie nadgarstka. Są to struktury łącznotkankowe posiadające funkcje ograniczające nadmierną ruchomość w stawach. Posiadają niezwykłą elastyczność z uwagi na zawartość włókien kolagenowych. Na skutek  nienaturalnego powiększania zakresów ruchowych, ulegają naciągnięciom lub naderwaniom.
W Armwrestlingu, teoretycznie najczęściej, dochodzi do naciągnięć więzadeł pobocznych, stabilizujących ruchy nadgarstka na boki (przywodzenia lub odwodzenia). Problem dotyczy więc więzadeł:

Pobocznego promieniowego nadgarstka
Pobocznego łokciowego nadgarstka

O ile naciągnięcia tych więzadeł leczą się szybko, naderwania natomiast wymagają bardziej fachowej interwencji fizjoterapeuty. Ciekawostką jest fakt, iż po zejściu ostrego stanu zapalnego; gdzie najlepiej stosować terapię lodem oraz ograniczać ruch do zera; stosujemy terapię polegającą na delikatnym uruchamianiu więzadła w kierunku jego komponenty rozciągowej, dodając masaż poprzeczny (z powodzeniem stosowany w przypadku kontuzji samych mięśni). Więzadła „lubią” ruch, wtedy zdecydowanie lepiej i szybciej się goją. Jednak należy pamiętać, aby wdrożyć go w odpowiednim momencie terapii, zbyt wczesne zabiegi manualne mogą utrudniać zejście ostrego stanu zapalnego jeśli taki występuje. Naderwania, które możemy zdiagnozować po wnikliwym USG należy unieruchomić na pewien okres czasu w zależności od rozległości uszkodzenia, to niestety konieczność. Warto zapamiętać, iż lepiej czasem odpuścić w miarę możliwości treningi i walki mimo sporych ambicji, aby nie pogłębiać istniejącego problemu, który potem może goić się o wiele dłużej i z większym bólem towarzyszącym.
Wracając do poszczególnych więzadeł, naciągnięciom mogą ulec również pozostałe struktury w obrębie nadgarstka. Dwa więzadła wymienione na początku, to najczęstsze przypadki pod względem statystycznym. Jednak jak wynika z moich obserwacji (i nie tylko), dość częstym kontuzjom ulegają struktury ograniczające ruch zgięcia grzbietowego (czyli wyprost). Sytuacja może mieć miejsce podczas fazy pojedynku, w której zawodnik (jakiego problem dotyczy) przegrywa pozycję, odchylając maksymalnie nadgarstek (zgięcie grzbietowe). Naciągają się wówczas więzadła:

•    Więzadło promieniowo-nadgarstkowe dłoniowe
•    Więzadło łukowate dłoniowe nadgarstka
•    Więzadło łokciowo-nadgarstkowe dłoniowe
Na uwagę zasługuje pierwsze z wymienionych powyżej, posiada bowiem kilka pasm odchodzących od wyrostka rylcowatego kości promieniowej do poszczególnych kości  I szeregu nadgarstka (łódeczkowatej, księżycowatej i trójgraniastej). Przy mocno zwiększonym zakresie wyprostu jedno z pasm „lubi” się naciągnąć, daje potem objawy bólowe lekko promieniujące do tunelu nadgarstka. Więzadło łokciowo-nadgarstkowe dłoniowe często łączy się z opisanym wyżej. Natomiast więzadło łokciowo-nadgarstkowe dłoniowe posiada identyczną funkcję, jednak rozpoczyna się po drugiej stronie na dłoniowej stronie kości łokciowej i kończy na czwartej kości I szeregu nadgarstka, czyli na kości grochowatej. Sama główka kości grochowatej jest dość dobrze wyczuwalna pod skórą na wewnętrznej stronie dłoni – pierwsza wyniosłość przy kłębiku (zgrubieniu) palca małego w okolicy nadgarstka. Jeśli czujesz ból w tych okolicach, istnieje duże prawdopodobieństwo naciągnięcia więzadła łokciowo-nadgarstkowego dłoniowego.

Inne kontuzje w obrębie nadgarstka:
Syndrom cieśni nadgarstka posiada podłoże patologiczne, na które składają się aspekty związane z:

Przeciążeniem
Uciskiem
Zwiększeniem ciśnienia wewnątrz nadgarstka
Długotrwałym, nieprawidłowym ułożeniem

Ponadto naciągnięciom może ulec sama torebka stawowa, która połączona jest z okalającymi więzadłami, leczenie oraz profilaktyka są niemal takie same jak w przypadku więzadeł.  Zostają naczynia krwionośnie – tętnice i żyły. O ile nie posiadamy problemu z cieśnią nadgarstka, krążenie w obrębie ręki nie powinno być zaburzone na skutek uprawiania sportu, jakim jest armwrestling.
W tym opracowaniu przybliżyłem najczęstsze problemy, które mogą dotyczyć i ciebie; nadgarstek to podstawowa część ciała, która warunkuje o twoim sukcesie – warto o tym pamiętać i nie bagatelizować problemów, które mogą powstać w jego obrębie. Kontuzje to nieodzowna cześć każdego sportu, trzeba znaleźć do nich odpowiednie podejście – warto! Oczywiście życzę samych sukcesów bez konieczności wystawiania swojej psychiki na odczucia związane z pauzowaniem;)

mgr Tomasz Kopeć.
BODYPAK.EU – Xtreme Body Trainers